środa, 29 maja 2013

Procesje w całym mieście

Uroczystości Najświętszego Ciała i Krwi Pańskiej (Boże Ciało) w Bydgoszczy

Procesja  w 1987 roku na skrzyżowaniu ulic 
Marii Skłodowskiej-Curie i Kardynała Stefana Wyszyńskiego
fot. Bydziak1958 / skyscrapercity
 
Procesja na Wyżynach. Lata 80. XX w.
Archiwum Piotr T. Marek

Ulica Nowodworska 43
Archiwum Romana Sylwestra Szopińskiego

Młode Polki w procesji w 1934 roku.
Ulica Jagiellońska
Archiwum Bernarda Szulca


Uroczystość Bożego Ciała w parafii pw.
Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny
na Jachcicach 5 czerwca 1958

 Procesja na ulicy Ks. Jerzego Popiełuszki na Wyżynach
Lata 80/90
fot. Tytus Żmijewski / Express Bydgoski
 
To było święto Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa (Boże Ciało) w czerwcu 1948 roku. Harcerze, ministranci i księża tuż po uroczystej procesji ulicami miasta zrobili sobie pamiątkowe zdjęcie przed grotą Matki Bożej z Lourdes koło bydgoskiej Fary. Fotografię przekazała nam Pani Bożena Lewandowska. Może ktoś się na tym zdjęciu rozpozna?
foto: Członek Cechu Fotograficznego
Zakład fotograficzny Paweł Michnowski. Długa 12. Tel. 18-79. Bydgoszcz
 
foto: Członek Cechu Fotograficznego
Zakład fotograficzny Paweł Michnowski. Długa 12. Tel. 18-79. Bydgoszcz

Procesja Bożego Ciała, Stary Rynek 31 maja 1934
Archiwum Bernarda Szulca

Procesja Bożego Ciała, Stary Rynek 31 maja 1934
Archiwum Bernarda Szulca
 
Procesja Bożego Ciała w Fordonie
30 maja 1991 roku.
Archiwum Teresy Sommer  
 
Procesja na Siernieczku. 
Kazimierz Walukiewicz z lewej strony 
podtrzymuje proboszcza Pomina. 
Archiwum Małgorzaty Kozłowskiej
 
Procesja na Siernieczku. 
Ołtarz dłuta Kazimierza Walukiewicza, 
taty Małgorzaty Kozłowskiej 
 
Procesja Bożego Ciała w
Parafii Najświętszego Serca Pana Jezusa
4 czerwca 2015 roku. Ulica Henryka Sienkiewicza
 

poniedziałek, 27 maja 2013

Ksiądz Jan Klein

 
  27 maja (lub 10 czerwca) 1940 roku w Obozie Koncentracyjnym Oranienburg-Sachsenhausen pod Berlinem zmarł ksiądz Jan Klein.

  Urodził się 21 września 1885 roku w Bydgoszczy. Był synem Jana i Praksedy Trawińskiej. W roku 1906 ukończył Królewskie Gimnazjum przy placu Wolności 9, a w roku 1910 Poznańsko-Gnieźnieńskie Seminarium Duchowne. Zajmował stanowisko wikariusza w Kamieńcu, Strzelnie, następnie administrował parafią w Chomiąży Szlacheckiej i Krostkowie. W roku 1917 został proboszczem parafii w Solcu Kujawskim, a 19 stycznia 1920 w imieniu rządu polskiego przejmował w Solcu Kujawskim władzę z rąk Niemców i do roku 1921 sprawował funkcję komisarycznego burmistrza tego miasta. Od kwietnia 1921 do lipca 1923 był kustoszem Miejskiej Biblioteki w Bydgoszczy; w latach 1923-1925 - dyrektorem Muzeum Miejskiego w Bydgoszczy, otwartego 23 sierpnia 1923 roku przy Starym Rynku. Był znawcą starodruków, uporządkował zbiory biblioteki bernardyńskiej. Zakochał się w Bydgoszczy i jej historii. W roku 1925 opuścił Bydgoszcz i objął parafię Cieszewo koło Miłosławia. Od 1928 roku był proboszczem parafii w Chomętowie w dekanacie kcyńskim.

  Aresztowany przez Niemców 5 listopada 1939 roku był więziony w Górnej Grupie, Gdańsku-Nowym Porcie i Stutthofie. Napisał takie prace jak: "Bractwo Strzeleckie w Bydgoszczy" (1924); "Dzieje Bydgoszczy". Szkic historyczny ("Ziemia" r. 1922); "Jan Dąbrowski w Bydgoszczy", w: "Księga Pamiątkowa Powstania Wielkopolskiego" Bydgoszcz 1925; "Biblioteka Bernardyńska" w Bydgoszczy (1931).

  Zgodnie z wolą jego siostry Anny Klein, urnę z prochami złożono na Cmentarzu Bohaterów Bydgoszczy na Wzgórzu Wolności. Jego imieniem nazwano jedną z ulicy na osiedlu Przylesie w Fordonie.

źródło:
Rajmund Kuczma "Patroni bydgoskich ulic" cz.I Fordon

Sylwetka księdza na wikipedii

Konzentrationslager Sachsenhausen

czwartek, 23 maja 2013

Śladami bydgoskiego kupca Franciszka

 Wczytując się w materiały archiwalne, udało się nam ustalić, że przy ulicy Nakielskiej 60 w latach 30 XX w. mieszkał z rodziną Franciszek Schulzki, kupiec. Prowadził sklep na parterze domu. Ciekawostką jest fakt, że pisownia nazwiska pana Franciszka zmieniała się (są na to dowody chociażby w starych książkach adresowych miasta) idąc w kierunku ostatecznego spolszczenia. Drugi szczegół, to numer domu. Znaleźliśmy aż trzy numery, którymi oznaczano ten budynek na przestrzeni lat.

 Dom Schulzkich w 1933 roku. 
źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe
nac.gov.pl


 Kamienica wybudowana została w 1904 roku. Franciszek Schulzki prawdopodobnie zakupił ją od niejakiego Franciszka Dzikowskiego w 1911 roku. Dom, chociaż z zewnątrz niezbyt okazały, zyskuje, gdy wejdzie się do środka. Na tyłach jest niewielkie, ale bardzo ładne podwórko z werandą. 



  Na środku trawnika stoi przepiękna stara, niestety dziś już nieczynna, pompa. Końcówkę kranu zrobiono na wzór głowy kaczki. Pompa przeszła już kilka nalotów złomiarzy, ale szczęśliwie jeszcze przetrwała. 


 Zwróciliśmy także uwagę na korytarz, szczególnie na podłogę, z której wystają kłódki. Lokatorzy mają tam niewielkie piwnice, a raczej schowki, bo podobno zmieści się tam ledwo worek z ziemniakami.


piątek, 17 maja 2013

Dziadek Jan buduje kościół

- W dzieciństwie usłyszałem, że dziadek Jan, budowniczy kościołów, miał także swój udział we wznoszeniu mojej parafialnej świątyni - wspomina pan Andrzej Adamski. - A podczas prac remontowych wieży w 2003 roku, w zamurowanej niszy na wysokości zegara natrafiono na pamiątki po budowlańcach. Wśród nich znaleziono deskę opisaną kopiowym ołówkiem i pustą butelkę. Na desce widniało nazwisko dziadka.  Nabrałem wówczas jeszcze większego uszanowania dla mego ukochanego Dziadzi. To była rodzinna pieczęć wiążąca całą moją rodzinę z bydgoską Trójcą Świętą.

 Archiwum domowe Andrzeja Adamskiego

 - To był nasz ukochany Dziadzia, który zawsze miał pełne kieszenie cukierków radujących podniebienia wnucząt. Pamiętam, jak podczas spacerów po bydgoskich wzgórzach opowiadał - wskazując laską - o historii bydgoskich budowli i jego roli decyzyjnej w tych sprawach. Pisząc te słowa myślę o wszystkich, którzy z ogromnym trudem przyczynili się do powstania bastionu polskości - kościoła Świętej Trójcy, o bydgoszczanach pragnących kościoła, wieloletnich zabiegach Dozoru Kościelnego, projektancie, rzeszy robotników.

Kościół Św. Trójcy w trakcie budowy 
Archiwum domowe Andrzeja Adamskiego

 Jan Adamski przywędrował do Bydgoszczy z okolic Gniewkowa. Fach budowlańca zdobywał w Niemczech. Budował kościół we Wtelnie, prowadził jedną z brygad budujących kościół Świętej Trójcy, a gdy do Bydgoszczy wróciła Polska i brakowało wykształconych kadr urzędniczych w magistracie, znalazł tam pracę uczestnicząc w miejskim nadzorze budowlanym.

Fotografia Jerzego Riegla
Kościół św. Trójcy w 1980 r.

źródło: 

Stulecie konsekracji kościoła Świętej Trójcy w Bydgoszczy
Główne uroczystości 19 maja o godzinie 12.00
Przewodniczy Ks. Bp. Jan Tyrawa
Ordynariusz Diecezji Bydgoskiej

Więcej informacji o kościele Św. Trójcy

wtorek, 14 maja 2013

Pierwsza Komunia Święta



Przesyłam grupowe zdjęcie z I Komunii Świętej. Uroczystość odbyła się w maju 1964 r. w kościele p.w. Matki Boskiej Nieustającej Pomocy przy ulicy Ugory. Po lewej stronie siedzi ówczesny proboszcz parafii ks. Czesław Rólski. Po prawej stronie ks. Gliszczyński (nie jestem pewna tego nazwiska). Pozdrawiam Lucyna.


Antoni Chołoniewski (1872-1924)



13 maja 1924 r. w Bydgoszczy zmarł Antoni Chołoniewski - dziennikarz, publicysta, polski działacz narodowy, obrońca polskości na kresach zachodnich. Został pochowany na cmentarzu Nowofarnym.

Urodził się 23 października 1872 r. w Kawsku nad Stryjem w rodzinie ziemiańskiej. Mieszkał i pracował we Lwowie, w Krakowie, w Sopocie, a pod koniec życia w Bydgoszczy. W okresie „bydgoskim” prowadził działalność publicystyczną poświęconą polskości kresów zachodnich. Mimo pogarszającego się zdrowia, dużo publikował na łamach założonego przez siebie pisma „Zmartwychwstanie”, w chadeckim „Dzienniku Bydgoskim” i „Dzienniku Poznańskim”. Przyczynił się także do założenia w Wąbrzeźnie Polskiego Instytutu Narodowego, który miał stać się ogniskiem myśli narodowej i wydawnictw, dotyczących kresów zachodnich. W ostatnim roku życia redagował dwumiesięcznik „Biblioteka Pomorska”, poświęcony sztuce, nauce i literaturze oraz wiedzy o polskim Pomorzu.

Antoni Chołoniewski mieszkał w Bydgoszczy, przy ul. Gdańskiej 119. Na budynku widnieje tablica pamiątkowa ku czci sławnego lokatora - http://tiny.pl/h887v. Jego imieniem nazwano również jedną z ulic osiedla Szwederowo.

Więcej informacji:
http://pl.wikipedia.org/wiki/Antoni_Chołoniewski
źródło: wikipedia

niedziela, 5 maja 2013

3 maja '81

"Przesyłam cztery zdjęcia,  które wykonałem w 1981 r. podczas obchodów święta 3 Maja na Starym Rynku. Uroczystości fotografowałem stojąc na kamiennym szańcu, który znajduje się  obecnie przy kościele  Świętych Polskich Braci Męczenników." - tak napisał do nas Pan Henryk Kałużny, któremu dziękujemy za zdjęcia.